In al zijn uitingen wijst het moderne Rozenkruis op de eis die gesteld wordt aan de mens bij het aanbreken van het Aquariustijdperk. Het bekende beeld van de man die een kruik leeggiet– de Waterman, wordt vanouds gebruikt als symbool voor het levende water, de nieuwe energie die in de atmosfeer wordt uitgestort. Dit levende water bevordert een proces van verandering, vernieuwing. Sinds het naar buiten treden van de 17e eeuwse rozenkruisers heeft iedere tijd zijn eigen passende accenten geplaatst bij de inbedding van dat proces.
Aquarius is de geest die alles transparant maakt. Oude waarden worden op hun inhoud beproefd. Er is een drang naar het vrijkomen van behoudende structuren. De kruik is geladen met dynamische energie, bestemd voor een innerlijke revolutie. Deze openbarende kracht, die over allen wordt uitgestort, heeft altijd een uitwerking: de mens moet kiezen.
Aquarius staat borg voor een vrije keuze. Wij kunnen niet anders dan reageren, dat is niet vrij. Maar we kunnen wel kiezen hoe. Reageren we met het ik, dan leidt dat tot een vergroting van het ego. We kunnen ons voorstellen hoe dat uitmondt in narcisme, genotzucht en niet-aflatende consumptiedrang. Luisteren we naar de roepstem van de geestelijke essentie, dan gaan wij de weg van de roos en het kruis. In beide gevallen komen alle oude normen en waarden op losse schroeven te staan. Maar waar de ik-mens zich naar steeds lagere ‘vrijheden’ begeeft, streeft zijn broeder of zuster, die een andere keuze maakt, naar een hoger bestaansniveau. Aquarius inspireert dan tot het bewustzijn van het Andere, en daarmee krijgen hoge idealen als broederschap, sociale rechtvaardigheid, solidariteit, redelijkheid, begrip en gemeenschapszin, die altijd met Waterman geassocieerd worden, een geheel ander perspectief.
Omdat het teken Waterman wordt geregeerd door de geest der vrijheid kan op elk moment het ikbewustzijn weer met deze idealen op de loop gaan. Daarnaast kunnen ze verstarren in systemen, dogma’s, totalitaire structuren en opgelegde nieuwe normen en waarden. Astrologisch gezien valt de vernieuwing dan terug in Saturnuswaarden, stolt in vaste structuren en loopt erin dood.
WAT IS DE VRIJHEID VAN DE WATERMAN?
Vanuit het ik gezien, hangt vrijheid samen met onzekerheid en chaos, in de zin van ongeordendheid. Maar vanuit het standpunt van vernieuwing is vrijheid verbonden met creativiteit en verantwoordelijkheid. Aquarius hangt samen met de planeet Uranus en in de Griekse mythologie wordt de god Uranos voorgesteld als vrijheid en chaos. De nieuwe mens heeft die vrijheid, verbonden met creativiteit en verantwoordelijkheid, nodig om autonoom en zelfverwerkelijkend te kunnen zijn. Het gaat om een volkomen nieuwe verantwoordelijkheid, die alleen in absolute vrijheid verwerkelijkt kan worden. Zoals de pelgrim op de bekende afbeelding van Flammarion door de grenzen van de bestaande kosmos heenbreekt en een nieuwe kosmos ontwaart.
Gaat de mens deze gang niet, houdt hij vast aan oude patronen en neigingen, dan veroorzaakt de vurige kracht van Aquarius voortdurende crises. De mens kan zich dan trachten te beschermen tegen de onzekerheid door terug te vallen op normen en waarden die niet meer aan de orde zijn, maar die hem kunnen behoeden voor verder afglijden. Hij sluit dan de deur naar de vernieuwing waar de Aquariusdynamiek voor bedoeld is. Deze ontwikkeling zal hij in een later stadium alsnog dienen door te maken. Wie de negatieve vrijheid zoekt, ongelimiteerde vrijheid voor het ik, zal bemerken dat juist daarin het grootste gevaar voor het ego ligt. In zijn zucht naar prikkels verandertde ikmens in een gevaar voor zichzelf en zijn omgeving. De Aquarius-energie stuwt naar een vernieuwing die uiteindelijk het volledig loslaten van de ik-cultuur noodzakelijk maakt.
In de jaren ’60 van de 20e eeuw uitte de Aquariusstraling zich in revolutionaire bewegingen en idealen. Ze beukten tegen de grenzen van de bestaande normen en waarden en braken ze af. Men riep om vrede, liefde en saamhorigheid. De spanning in de atmosfeer was zeer kritisch en zoals een bliksem de atmosfeer doorklieft, ontlaadde de spanning zich. Aquarius heeft als luchtteken deatmosfeer als haar domein.
De Geestesschool van het Gouden Rozenkruis heeft in die tijd, tussen 1963 en 1967, vijf machtige Aquariusconferenties gehouden op verschillende plaatsen in Europa. In deze bijzondere conferenties werd benadrukt dat bewustzijn van een noodzakelijke omwenteling voorwaarde voor nieuwe menswording is, geheel in de geest van De Alchemische Bruiloft van Christiaan Rozenkruis, een geschrift uit de tijd van de 17 e eeuwse rozenkruisers. Christiaan Rozenkruis is in deze diepzinnige novelle het prototype van de nieuwe mens, de Aquariusmens.
Algemeen wordt tegenwoordig erkend dat de revolutionaire veranderingen, ingezet in de tweede helft van de vorige eeuw, bepalend waren voor de samenleving nu. Hedendaagse politici wijten de huidige ontreddering, wetteloosheid en amoraliteit rechtstreeks aan die veranderingen, vooral aan de hang naar individuele vrijheid. Maar bij de genoemde impuls was het niet om politiek begonnen: het was een pure bewustzijnsimpuls, die in het zogenoemde ik-tijdperk van de jaren ’80 de bijsmaak kreeg van genotzucht en egjoÏsme. Het streven naar solidariteit, dat door de politiek werd overgenomen, was een positief uitvloeisel van deze impuls.
In de samenleving kunnen we invloeden constateren van de Aquariusimpuls. De mens reageert echter veelal onbewust, oppervlakkig. En dat is logisch, want de impuls is niet ‘cosmetisch’ bedoeld, maar diepzinnig, voor de innerlijke mens, dus voor de microkosmos. Tracht men deze waarden uiterlijk door te voeren, zonder de innerlijke verandering, dan geldt de natuurwet die zegt dat alle wereldse waarden uiteindelijk in hun tegendeel verkeren. Het bederf van het beste levert dan het slechtste op: wetteloosheid en amoraliteit, de laagste vormen van geweld, zoals zelfmoordcommando’s en kindergijzelingen.
Hier tegenover staan ook verrijkingen, zoals de ontmaskering van vele pretenties: de mens is niet van nature goed, zoals heel lang geloofd is. Maar ook niet slecht: goed en kwaad zijn beide aspecten van de mens. Er zijn veel mensen die in hun leven de hoge idealen van Aquarius nastreven. Men zegt dat de Aquariusinvloed, een periode van ongeveer 2160 jaar, een tijd inluidt van broederschap, vrijheid, harmonie, wederzijds begrip, onbaatzuchtigheid en creativiteit. Wie om zich heen kijkt, zal daar nog niet veel van terugvinden; maar geleidelijk zal elke illusie worden ontmaskerd. Uiteindelijk achterhaalt de waarheid vroeg of laat elke leugen en hoeveel schandalen en verborgenheden treden niet aan het licht?
Wat is nu de betekenis van 400 jaar Rozenkruis in het licht van Aquarius? Aan het begin van de 17e eeuw maakte de Rozenkruisers Broederschap zich in Europa kenbaar met manifesten en proclamaties. In het teken van de sterrenbeelden Serpentarius en Cygnus werd door de astronoom/astroloog Kepler een supernova ontdekt en de rozenkruisers zagen daarin een teken van "Gods raad" zoals zij meldden in de Confessio (1615). Een impuls tot vernieuwing die zich aan het firmament manifesteerde en zowel in de wereld als in de kleine wereld, de microkosmos, zou doorwerken.