Verschillende Gnostiek-Christelijke bewegingen.

Hoewel de Gnosis fanatiek bestreden is met verbrandingen van geschriften en gelovigen van de Gnostiek, is hij nooit verdwenen. Wel schijnbaar, voor het oog van de wereld, maar in werkelijkheid is hij of in het openbaar, of in het geheim nooit verdwenen.

Rond het jaar 1000 komt hij, vooral in het zuiden van Frankrijk, weer naar voren in de religieuze praktijken van de geloofsgemeenschappen die wij nu aanduiden als de Katharen. Evenals de Gnostieken uit het begin van de jaartelling is hier de individuele beleving van de godsdienst belangrijk. Kennis en praktijk komen voort uit Gnosis, "de kennis van het hart" zoals professor Quispel het formuleerde, los van dogma's.